Dit artikel biedt ons een kort overzicht van de twee recente acties van het Westen, namelijk het uitsluiten van enkele Russische banken van SWIFT en het opleggen van sancties aan de Russische Centrale Bank. We zullen ook de mogelijke economische gevolgen voor zowel Rusland als het Westen, in het bijzonder de EU, beoordelen en een vooruitblik geven op verdere acties. Na de hevige gevechten van Russische troepen in Oekraïne, hebben de VS, de EU en hun bondgenoten afgelopen zaterdag besloten om verdere sancties tegen Rusland in te stellen, om Rusland ervan te weerhouden de aanvallen op Oekraïne voort te zetten. Er is besloten om een aantal Russische banken af te snijden van het belangrijkste internationale betalingssysteem SWIFT en de Russische Centrale Bank te beletten gebruik te maken van haar internationale reserves. Geschat wordt dat deze maatregel de Russische regering meer dan 600 miljard dollar (ter waarde van 536 miljard euro) aan deviezenreserves zal kosten. Dit kan het vermogen van Rusland beperken om zijn oorlogskas te gebruiken. Het uitsluiten van enkele Russische banken van SWIFT maakt het voor hen moeilijker om toegang te krijgen tot de financiële markten wereldwijd. In feite werd deze beslissing ook gezien als een nucleaire optie. De lijst van banken die van SWIFT worden uitgesloten, is nog niet bekend; het zal waarschijnlijk de vijf grote Russische kredietinstellingen omvatten die al door de internationale gemeenschap zijn gesanctioneerd. SWIFT staat voor Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication. Het is een veilig berichtensysteem dat grensoverschrijdend betalingsverkeer vergemakkelijkt, wat uiteindelijk internationale handel mogelijk maakt. Het is gevestigd in België, opgericht in 1973 en vergemakkelijkt transacties tussen meer dan 11.000 banken en financiële instellingen over de hele wereld. Het uitsluiten van Rusland van SWIFT was geen gemakkelijke beslissing, omdat bij
handel en financiën altijd twee partijen betrokken zijn en het uitsluiten van Rusland van SWIFT ook gevolgen zal hebben voor de Europese economieën, vooral gezien het feit dat Europa’s grootste zwakte is dat het sterk energievoorziening sterk afhankelijk is van Russische gasleveringen. In feite waren Duitsland, Italië en Cyprus onzeker of dergelijke sancties zouden moeten worden geïmplementeerd. Nadat de hoop op een diplomatieke oplossing vervaagde en de Russische strijdkrachten een aanval op Kiev lanceerden, stemden alle leden unaniem in om deze sancties voort te zetten, maar ze besloten om deze sancties tegen bepaalde Russische banken op te leggen om ervoor te zorgen dat deze sancties de grootst mogelijke impact op Rusland hebben en minder op Europa. Er is besloten dat Europese bedrijven hun geld kunnen blijven ophalen en ook Russische energie kunnen blijven kopen. Het kan enige tijd duren voordat de nieuwe maatregelen/sancties effect hebben, en het is nog niet bekend hoe ernstig de gevolgen zullen zijn, vooral gezien het feit dat Europese landen nog steeds afhankelijk zijn van Russische energie. Rusland wordt ook beschouwd als de vijfde grootste handelspartner van de Europese Unie, terwijl de EU op haar beurt als een van de grootste, zo niet de grootste handelspartner van Rusland wordt beschouwd. De Europese Unie verwacht een stijging van de gasprijs, en dit is meegenomen bij het invoeren van deze maatregelen. Men moet ook in gedachten houden dat Rusland aan zijn deviezenreserves heeft gewerkt om voorbereid te zijn op een dergelijk scenario. Zo heeft het zijn afhankelijkheid van buitenlandse valuta verminderd van 22 procent in 2020 naar 16 procent van zijn dollarreserves tegen medio 2021. Men kan zeggen dat de effecten van deze sancties al op maandagochtend voelbaar waren, toen de Russische roebel bijna 30 procent daalde ten opzichte van de Amerikaanse dollar en de Russische centrale bank de rentetarieven verhoogde naar 20 procent om het risico op devaluatie en inflatie tegen te gaan. Voorlopig kan Rusland zijn handel nog voortzetten door zijn eigen alternatief voor het SWIFT-systeem in te schakelen,
het Systeem voor de Overdracht van Financiële Berichten (SPFS), opgericht in 2014 door de Russische centrale bank, dat echter niet als even groot en effectief als het SWIFT-systeem wordt beschouwd als het gaat om de verbinding met internationale banken . De meeste banken die deelnemen aan dit systeem zijn voornamelijk actief binnen Rusland. Er bestaat ook de vrees dat Rusland, om de effecten van deze sancties te minimaliseren, zich zal wenden tot China, dat tot nu toe geen sancties tegen Rusland heeft opgelegd, zodat de Russische banken hun betalingen via China kunnen leiden, dat zijn eigen betalingssysteem heeft. Russische banken kunnen ook kiezen voor een alternatief systeem zoals e-mail om betalingsopdrachten te verzenden en te ontvangen. Hoewel Rusland middelen en manieren heeft om de effecten van deze sancties te minimaliseren, wordt aangenomen dat deze sancties de Russische economie zeker zullen schaden en beïnvloeden, waarbij het hoofddoel is om de aanvallen op Oekraïne te stoppen of te verminderen. Om deze reden werd de uitsluiting van Rusland uit het SWIFT-systeem beschouwd als een nucleair economisch wapen, maar men moet ook bedenken dat dergelijke sancties onvermijdelijk ook kosten met zich meebrengen voor Europa.
Disclaimer: Het bovenstaande artikel is uitsluitend gebaseerd op onafhankelijk onderzoek door Dr. Werner en Partner en vormt geen juridisch advies. Als u een ontmoeting met een van onze vertegenwoordigers wilt plannen om meer informatie te krijgen, neem dan alstublieft contact met ons op om een afspraak te maken.
